ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္းဆိုင္ရာ နည္းစနစ္မ်ား

ယေန႔ု IT ေခတ္ၾကီးတြင္ လူတိုင္းလူတိုင္း Presentation တစ္ခုခုႏွင့္ တစ္ခ်ိန္မဟုတ္ တစ္ခ်ိန္ မိမိကိုယ္တိုင္ Presenter အျဖစ္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ Audience အျဖစ္ ေသာ္လည္းေကာင္း ေတြ႔ခဲ့ ၾကံဳခဲ့ ၾကရဖူးမည္ ထင္သည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္လည္းပဲ မိမိကိုယ္တိုင္ Presenter အျဖစ္ (သို႔) Audience အျဖစ္ျဖင့္ Meeting ႏွင့္ Seminar ေပါင္းမ်ားစြာ တက္ေရာက္ခဲ့ဖူးသည္။
          ထိုသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ဖူးရာတြင္ Presentation လြန္စြာေကာင္းမြန္ျပီး မိမိတင္ျပလိုေသာ အခ်က္ကို နားေထာင္၍ မျငီးေငြ႔ႏိုင္ေအာင္ ရွင္းလင္းေဟာေျပာ တင္ျပႏိုင္သူမ်ား ရွိသကဲ့သို႔ ျပီးသာသြားသည္ ေျပာလိုသည့္ လိုရင္းအခ်က္ကို မေရာက္ႏိုင္ပဲ ဘာကို ေျပာခ်င္ တင္ျပခ်င္မွန္း မသိလိုက္ရေလာက္ေအာင္ Presentation ညံ့ဖ်င္းသူမ်ား ကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ ၾကံဳခဲ့ရဖူးသည္။
          အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုသို႔ျဖစ္ရသနည္း။ Presentation Techniques မ်ားကို နားလည္သေဘာေပါက္မွဳ၊ သိရွိမွဳ၊ အသံုးခ်ႏိုင္မွဳ ကြာျခား၍ ျဖစ္ရသည္ဟု ယူဆမိသည္။ ယင္းကြက္လပ္အား တတ္ႏိုင္သေလာက္ ျဖည့္ဆည္း ေပးလိုစိတ္ျဖင့္ မိမိတို႔ သင္ၾကားခဲ့ဖူးေသာ Presentation Techniques (Central Academy Of Information Technology, Japan) သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွ အခ်က္အလက္ အခ်ိဳ႕အား ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္၍ ေကာက္ႏုတ္တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

          Presentation မ်ားကို အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း အမ်ိဳးအစား (၃) မ်ိဳးခြဲႏိုင္သည္။

(၁) သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ေပးျခင္း (Information providing)

(၂) သင္ခန္းစာ / ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား ပို႔ခ်ျခင္း (Tutorial / Explanation)

(၃) စီမံကိန္းမ်ား / ယူဆခ်က္မ်ား တင္ျပျခင္း (Proposal / Persuasion)


          ေကာင္းမြန္ျပည့္စံုေသာ Presentation တစ္ခုျဖစ္ရန္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုရပါမည္။

(၁) မိမိတင္ျပေသာ အေၾကာင္းအရာကို က်ိဳးေၾကာင္းဆက္စပ္ေနသည့္ ေခါင္းစဥ္ခြဲမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္း က်စ္လစ္စြာ အဆင့္ဆင့္ တင္ျပျခင္း။

(၂) အေျခအေနေပးပါက နားေထာင္ေနသူမ်ားအား ထင္ျမင္ခ်က္ေတာင္းျခင္း (သို႔) အေမးအေျဖ ျပဳလုပ္ျခင္း။

(၃) လိုအပ္ပါက စာရင္းဇယား/ရုပ္ပံုကားခ်ပ္မ်ား ထည့္သြင္းအသံုးျပဳျခင္း။

(၄) မိမိတင္ျပေသာ အေၾကာင္းအရာ ေပၚလြင္ေအာင္ နိဂံုးခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္း။


          Presentation တစ္ခုကို မည္သို႔မည္ပံု ျပင္ဆင္ရမည္ဆိုသည္ကို ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား အေပၚတြင္ မူတည္၍ စဥ္းစားႏိုင္ပါသည္။

(၁) ဘာေၾကာင့္ Presentation လုပ္ရတာလဲ?

(၂) ဘယ္သူေတြ လာျပီးနားေထာင္ၾကမွာလဲ?

(၃) ဘာေတြေျပာလို႔ ရႏိုင္မလဲ?

(၄) ဘယ္လို ေနရာမ်ိဳးမွာလဲ?

(၅) ဘယ္လို အခ်ိန္မ်ိဳးလဲ?

(၆) ဘယ္လိုေျပာယင္ ေကာင္းမလဲ?


          Presentation ျပဳလုပ္ရန္ ေအာက္ပါအတိုင္း (၃) ပိုင္းခြဲျပီး ျပင္ဆင္ႏိုင္ပါသည္။

(၁) နိဒါန္း (Introduction) ပိုင္းတြင္ ပါဝင္သင့္သည္မ်ားမွာ

          - မိတ္ဆက္

          - လက္ရွိအေျခအေနႏွင့္ တင္ျပလိုသည့္ အေၾကာင္းအရာ

          - တင္ျပမည့္ အဓိက အခ်က္မ်ား/အဆင့္မ်ား

          - တင္ျပရျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္

(၂) တင္ျပမည့္ အခ်က္မ်ား (Main presentation) တြင္ ပါဝင္သင့္သည္မ်ားမွာ

          - မိမိတင္ျပလိုေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ဟာသမ်ား။

          - ရုပ္ပံုကားခ်ပ္မ်ား၊ ဂရပ္မ်ား၊ bar chart၊ pie chart မ်ား။

          - မိမိတင္ျပလိုေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ား။

          - အေမးအေျဖမ်ား။

          - လက္ရွိ ျဖစ္ရပ္မ်ား။ (အထူးသျဖင့္ မေအာင္ျမင္မွဳမ်ား)

          - သရုပ္ျပသမွဳမ်ား

(၃) နိဂံုး (Conclusion) ပိုင္းတြင္ ပါဝင္သင့္သည္မ်ားမွာ

          - မိမိတင္ျပသည့္ အေၾကာင္းအရာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္။

          - အနာဂတ္ အလားအလာမ်ား။

          - ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအား ေျဖၾကားျခင္း။

          - ေက်းဇူးတင္စကား။


          Presentation ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ရွင္းလင္းတင္ျပရာ၌ သတိထားရမည့္ အခ်က္မ်ားမွာ-

-       ေရးထားသည္မ်ားကို ဖတ္ျပသည့္ပံုစံမ်ိဳး မျဖစ္ရန္။

-       ရွင္းလင္းပီသစြာျဖင့္ မေႏွးလြန္း မျမန္လြန္း ရွင္းလင္း တင္ျပရန္။

-       အသံ အနိမ့္အျမင့္၊ အတက္အက်ႏွင့္ ဝါက် အျဖတ္အေတာက္ မွန္ကန္ရန္။

-       နားေထာင္သူ အားလံုး ေကာင္းစြာၾကားႏိုင္ေသာ မတိုးလြန္း မက်ယ္လြန္းေသာ အသံျဖင့္ ရွင္းလင္း တင္ျပရန္။

-       Technical term အမ်ားအျပား သံုးစြဲ၍ ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း မျပဳရန္။

-       နားေထာင္ေနသူမ်ားထဲမွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲကိုသာ အျမဲ ၾကည့္ျပီး ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း မျပဳရန္။

-       ရွင္းလင္း တင္ျပလိုေသာ အဓိက အေၾကာင္းအရာမွ ေခ်ာ္ထြက္မသြားရန္။

-       ရွင္းလင္း တင္ျပရာတြင္ Body language ဟုေခၚေသာ ကိုယ္လက္အမူအရာ အမ်ားအျပား လိုအပ္သည္ထက္ ပိုျပီး မျပဳလုပ္မိရန္။

-       တစ္ေနရာတည္းတြင္ အစမွအဆံုး မလွဳပ္မရွက္ ရပ္၍ ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း မျပဳရန္။

-       နားေထာင္ေနသူမ်ားအား ႏွိမ့္ခ်ေသာ၊ အထင္အျမင္ေသးေသာ မ်က္လံုးမ်ိဳးျဖင့္ မၾကည့္မိရန္ (Bad eye contact)။

-       ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မွဳ မရွိေသာ ပံုစံမ်ိဳး မျပမိရန္။

တို႔ ျဖစ္ပါသည္။


          PowerPoint Slide အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ားမွာ

-       ဖတ္ရွဳရန္ ခက္ခဲေသာ စာလံုးပံုစံမ်ား သံုးစြဲျခင္း (ပန္းစာလံုးမ်ား)။

-       Slide ေနာက္ခံအေရာင္ႏွင့္ စာလံုးအေရာင္မ်ား ေရာေထြးေနျခင္း၊ မကြဲျပားျခင္း။

-       ေနာက္ဆံုးမွသူမ်ား ေသခ်ာမျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ စာလံုးမ်ားေသးျခင္း၊ အေရာင္ေဖ်ာ့ျခင္း။

-       အလင္းျပန္ေစႏိုင္သည့္ အေရာင္မ်ား သံုးစြဲျခင္း။

-       ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ား သိသာစြာ ကြဲျပားမွဳ မရွိျခင္း။

-       Slide ထဲတြင္ ဝါက်ရွည္ၾကီးမ်ား (သို႔) စာပိုဒ္မ်ားျဖင့္ ျပြတ္သိပ္ က်ပ္ညွပ္စြာ ေဖာ္ျပျခင္း။

-       ဂရပ္ (သို႔) ဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပသင့္ေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားကို အျခားနည္းျဖင့္ တင္ျပျခင္း။

-       Slide တစ္ခုတြင္ ေခါင္းစဥ္ တစ္ခုထက္ပို၍ ေဖာ္ျပျခင္း။

-       တင္ျပရမည့္အခ်ိန္ႏွင့္ မလံုေလာက္ႏိုင္သည့္ Slide မ်ား၊ အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ ေဖာင္းပြေနျခင္း။


          PowerPoint Slide အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက လိုက္နာသင့္သည့္အခ်က္မ်ားမွာ -

-       ေခါင္းစဥ္၊ ေခါင္းစဥ္ခြဲႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စာလံုး အရြယ္အစားမ်ား ခြဲထားျခင္း။ Bold letter ေပးထားျခင္း။

-       ထူးျခားခ်က္မ်ား၊ အေရးပါေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မ်ဥ္းသားထားျခင္း၊ စာလံုးေစာင္းျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း၊ Highlight လုပ္ထားျခင္း။

-       ဝါက်ရွည္မ်ားႏွင့္ စာပိုဒ္မ်ားအစား အဓိပၸါယ္ေပၚလြင္ႏိုင္ေသာ ဝါက်တို (သို႔) ဝါက်ျပတ္မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း။

-       သင့္ေတာ္ေသာ Animation မ်ား ထည့္သြင္းအသံုးျပဳျခင္း။

-       လွပရွင္းလင္း ခန္႔ျငားျပီး အေရာင္ႏု (သို႔) ေဖ်ာ့ေသာ Slide Background မ်ား ထည့္သြင္း အသံုးျပဳျခင္း။


          Presentation တစ္ခုအတြက္ အဆင့္ဆင့္ ျပင္ဆင္သင့္သည့္ ပံုစံႏွင့္ ဥပမာ အခ်ိဳ႕မွာ -

1.  Problem solving approach
Problem Analyzing => Cause Finding => Dilemma Forming => Solution Finding => Implementation Plan

2.  Leading Approach
Example 1 => Example 2 => Example 3 => Conclusion

3.  Assumption Approach
Greater Assumption => Smaller Assumption => Conclusion

4.  Time Approach
5 years ago => 2 years ago => Present => Future

5.  Cause-Result Approach
Current Cause => Future Result (OR) Current Result => Previous Cause


          ရွင္းလင္းတင္ျပေနစဥ္ နားေထာင္သူမ်ားမွ မိမိ၏ ရွင္းလင္းတင္ျပမွဳအေပၚ စိတ္ပါဝင္စားျခင္း ရွိမရွိ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားျဖင့္ အကဲခတ္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါသည္။

စိတ္ပါဝင္စားမွဳကို ျပဆိုေသာ  အခ်က္မ်ား -

မ်က္ႏွာ အမူအရာ -
-       သင့္ကိုသာ အျမဲ ၾကည့္ေနသည္။
-       ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေသာ (သို႔) ျပံဳးေနေသာ မ်က္ႏွာမ်ား။

လွဳပ္ရွားမွဳ -
-       သင့္ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားကို အျမဲလိုလို လိုက္လံ ေရးမွတ္ေနျခင္း။
-       ေခါင္းျငိမ့္ ေထာက္ခံမွဳမ်ား ျပျခင္း။

အျခား လကၡဏာမ်ား -
-       သင္၏ ဟာသေျပာဆိုျခင္းမ်ားတြင္ ရယ္ေမာျခင္း။
-       သင္၏ ေမးခြန္းမ်ားကို တက္ၾကြစြာ ေျဖဆိုလိုျခင္း။


စိတ္မဝင္စားမွဳကို ျပဆိုေသာ  အခ်က္မ်ား -

မ်က္ႏွာ အမူအရာ -
-       သင့္ကို ၾကည့္မေနျခင္း။
-       ခံစားမွဳ ကင္းမဲ့ေသာ၊ အာရံုပ်ံ႕လြင့္ေနေသာ မ်က္ႏွာမ်ား။

လွဳပ္ရွားမွဳ -
-       သမ္းေဝျခင္း၊ ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း၊ လက္ထဲရွိ အရာဝတၳဳ တစ္ခုခုျဖင့္ ေဆာ့ကစားေနျခင္း။
-       အျပင္သို႔ ေငးေနျခင္း၊ နာရီကို ခဏခဏ ၾကည့္ျခင္း။

အျခား လကၡဏာမ်ား -
-       သင္၏ ဟာသေျပာဆိုျခင္းမ်ားတြင္ တံု႔ျပန္မွဳ မရွိျခင္း။
-       အျခားသူမ်ားႏွင့္ တီးတိုး စကားေျပာေနျခင္း


          အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ္ လက္လွမ္းမီသေလာက္ သိရွိသင္ၾကားခဲ့ဖူး သေလာက္မွ်သာ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေရးသားျခင္းျဖင့္ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ ကၽြန္ေတာ္ Presenter ေကာင္း တစ္ေယာက္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ျခင္းမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါ။ သင္ၾကားသိရွိ တတ္ေျမာက္ျခင္းႏွင့္ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ႏိုင္ျခင္းသည္ သီးျခားစီသာ ျဖစ္ပါသည္။ Presentation ႏွင့္ မကင္းႏိုင္ေသးၾကေသာသူမ်ား တစ္စံုတစ္ရာ အက်ိဳးရွိေစျခင္း အလို႔ငွါ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္သာ ဤပို႔စ္ကို ေရးသားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

BY Sun Thurain Moe facebook